Aanvraag vanuit het bronsysteem of Peridos
Je kunt de NIPT (niet-invasieve prenatale test ) op twee manieren aanvragen:
- Vanuit je eigen bronsysteem: je kunt de hele aanvraag voor de NIPT versturen (de meeste handleidingen van de bronsystemen zijn ook te vinden op www.peridos.nl). Als Peridos het bericht niet accepteert vanwege een fout, krijg je daarover een melding in je eigen mailbox of die van je praktijk (dit is ook al zo bij het eerste trimester SEO (structureel echoscopisch onderzoek )). Check dan in Peridos wat er aan de hand is.
- Vanuit Peridos: kan de aanvraag (nog) niet vanuit je eigen bronsysteem aangemaakt worden? Of heeft de zwangere geen BSN (Burgerservicenummer )? Ga dan naar Peridos en doe daar de aanvraag (zie handleiding op www.peridos.nl). Je kunt het aanvraagformulier direct printen.
Verstuur de aanvraag pas naar Peridos als de zwangere is gecounseld en daadwerkelijk voor de NIPT heeft gekozen.
Doe de aanvraag op het juiste moment
Om de NIPT te kunnen aanvragen heb je een definitieve à terme datum nodig. Het dateren van de zwangerschap met de CRL (crown-rump-length ) is met een abdominale termijnecho het meest betrouwbaar tussen 10+0 en 12+6 weken. Je kunt alleen een NIPT-aanvraag doen na 8+4 weken. Aanvragen voor 8+4 weken worden afgekeurd; er wordt ook geen concept aangemaakt. Op de aanvraag staat vanaf wanneer de zwangere bloed mag laten afnemen. Wijs haar op die datum.
Selecteer een bloedafnameorganisatie
In de aanvraag moet je aangeven voor welke bloedafnameorganisatie (hierna: BAO) de zwangere kiest:
- Overleg met de zwangere waar ze voor de NIPT bloed wil laten afnemen.
- Alle bloedafnamelocaties waar ze terecht kan, staan op www.peridos.nl/zoek-bloedafnameorganisatie. Tip: in de lijst met alle bloedafnamelocaties staan de BAO’s gesorteerd op plaatsnaam.
- Elke bloedafnamelocatie valt onder een bepaalde bloedafnameorganisatie.
- Selecteer bij de aanvraag van de NIPT de naam van de bloedafnameorganisatie met AGB-code in het bronsysteem (of als je de aanvraag doet in Peridos, uiteraard daar).
- De zwangere kan bij elke NIPT-bloedafnamelocatie van de gekozen bloedafnameorganisatie terecht.
Voorkom fouten:
- Vul de BAO niet handmatig in. Dan komt er een foutmelding dat het ‘contract van de BAO niet actief is’.
- Wijzig de BAO niet als er al bloed is afgenomen. Wijzig de BAO alleen als de zwangere nog geen bloed heeft laten afnemen.
- Print de lijst met BAO’s niet uit. Deze wordt namelijk continu geactualiseerd. Kijk altijd op www.peridos.nl/zoek-bloedafnameorganisatie voor het actuele overzicht.
Vermeld de juiste details over medische voorgeschiedenis en vanishing twin
Het is belangrijk dat je bij het aanvragen van de NIPT (niet-invasieve prenatale test ) gegevens noteert over de medische voorgeschiedenis van de zwangere en – indien van toepassing – of er sprake is van een vanishing twin.
Medische voorgeschiedenis
De uitslag van de NIPT is minder betrouwbaar als bij de zwangere sprake is van: SLE (Systemische Lupus Erythematosus), een leiomyoom (vleesboom) of het gebruik van laagmoleculaire heparine (bloedverdunner). Ook als de zwangere een maligniteit heeft, kan de NIPT minder betrouwbaar zijn. Als de maligniteit meer dan drie maanden geleden is, kan de zwangere gewoon een NIPT aanvragen. Dit dient dan ook geregistreerd te worden bij de aanvraag. Als de maligniteit van recentere datum is (dus nog aanwezig of korter dan 3 maanden geleden), dan is dit een exclusiecriterium en kan de zwangere niet meedoen aan de NIPT. Verwijs de zwangere in dat geval naar een Centrum voor Prenatale Diagnostiek.
Vanishing twin
Bij een vanishing twin is er mogelijk een verhoogde kans op een fout-positieve uitslag. Er loopt nog een onderzoek naar testeigenschappen van de NIPT bij meerlingen en vanishing twins. Let op: als de echoscopist bij de termijnecho een vanishing twin opmerkt, moet de counselor dit bij de aanvraag registreren.
Controleer standaard de volgende gegevens
Controleer samen met de zwangere op het geprinte aanvraagformulier de volgende gegevens:
- De gekozen test: NIPT met of zonder nevenbevindingen
- De naam van de bloedafnameorganisatie
- Telefoonnummer zwangere: dit is een onderdeel van de aanvraag, controleer het goed.
- E-mailadres zwangere: check het e-mailadres en vul maar één e-mailadres in.
- BSN (Burgerservicenummer ) zwangere: als verloskundig zorgverlener ben je wettelijk verplicht om het BSN van de zwangere te checken. Doe dit altijd zorgvuldig om problemen bij de bloedafnamelocaties en NIPT-laboratoria te voorkomen. Zwangeren zonder BSN kunnen ook kiezen voor de NIPT. Voorwaarde is wel dat ze verloskundige zorg in Nederland krijgen. Deze aanvragen moeten altijd in Peridos worden gedaan en niet vanuit het bronsysteem.
Geef het papieren aanvraagformulier mee
Je geeft de zwangere een papieren formulier mee. Werkwijze:
- Ga altijd naar Peridos om het aanvraagformulier te printen.
- Geef het aanvraagformulier vervolgens mee aan de zwangere. Er staat onder andere op vanaf wanneer de zwangere bloed mag laten afnemen. Wijs haar op die datum!
- Vertel de zwangere dat ze haar aanvraagformulier en identiteitsbewijs moet meenemen naar de bloedafnamelocatie.
- Als verloskundig zorgverlener krijg je geen bevestiging dat de aanvraag in Peridos staat. Alleen als er iets fout is gegaan, krijg je een melding. Het is ook mogelijk om de status van een aanvraag op te zoeken.
De zwangere krijgt ook nog een (beveiligde) bevestigingsmail van Peridos met daarin specifieke gegevens over de aanvraag. Daarvoor is het wel nodig dat je haar e-mailadres en 06-nummer meestuurt met de aanvraag.
Onvolledige aanvraag
Wanneer een aanvraag niet volledig is en daardoor niet kan worden verwerkt, dan ontvang je als aanvrager een notificatie van Peridos. Bovendien wordt een concept aangemaakt dat te zien is in het overzicht ‘Concept berichten’. Heb je een notificatie gekregen? Open dan het concept bericht in Peridos en vul het daar aan.
Bericht in Peridos? Neem direct contact op met de zwangere
Als een aanvraag 8 dagen openstaat, krijg je automatisch een bericht in Peridos. Het is op dat moment belangrijk direct contact op te nemen met de zwangere om te achterhalen waarom de aanvraag nog openstaat. Dit zijn de mogelijkheden:
| Situatie | Actie verloskundig zorgverlener |
|---|---|
| Zwangere wil binnenkort bloed laten afnemen. | Geen. |
| Zwangere ziet af van de NIPT (niet-invasieve prenatale test ). | Trek de aanvraag in. |
| Zwangere heeft > 5 dagen geleden of langer bloed laten afnemen. | Dan kan er iets misgegaan zijn bij de verwerking. De zwangere kan in dit geval opnieuw bloed laten afnemen. Trek de openstaande aanvraag in, maak een nieuwe aanvraag aan, download en print deze en geef het formulier mee. |
| Zwangere heeft < 5 dagen geleden bloed laten afnemen. | Check dan de komende dagen regelmatig de status van de aanvraag in Peridos. Als de aanvraag 5 dagen na bloedafname nog steeds openstaat, kan de zwangere opnieuw bloed laten afnemen. Trek de openstaande aanvraag in, maak een nieuwe aanvraag aan, download en print deze en geef het formulier mee. |
Kijk of je de notificaties voor openstaande NIPT-aanvragen ontvangt.
Een tweede keer bloed afnemen met hetzelfde aanvraagformulier is niet mogelijk. De aanvraag is dan afgesloten. Er moet een nieuwe aanvraag worden gedaan. Er is geen knop ‘hertest’, maar doe een nieuwe aanvraag.
Status controleren
In Peridos staat aangegeven wat de status is van het onderzoek. Zie Beschrijving overzicht labaanvragen NIPT.
Aanpassen of intrekken van de aanvraag
Het aanpassen of intrekken van de aanvraag is mogelijk tot het moment dat het NIPT-laboratorium de buizen heeft ontvangen. Als er bij de status van de aanvraag staat Analyse kan het dus niet meer.
Een voorbeeld: wilde de zwangere nevenbevindingen weten, maar is dat per ongeluk verkeerd aangekruist? Dan is het mogelijk de aanvraag aan te passen van geen nevenbevindingen naar wel nevenbevindingen.
De contactgegevens van het NIPT-laboratorium staan op het aanvraagscherm in je bronsysteem of in Peridos. Vraag na overleg met het NIPT-laboratorium een hertest aan met nevenbevindingen: dat kan op dezelfde manier als bij de eerste aanvraag.