Neyi test ettirebilirsiniz?
Hamile misiniz? Öyleyse karnınızdaki çocuğun bir hastalığının olup olmadığını test ettirebilirsiniz. Veya fiziksel bir anormalliğinin olup olmadığını. Biz buna doğum öncesi tarama diyoruz.
Bu testleri yaptırıp yaptırmayacağınıza kendiniz karar verirsiniz.
- NIPT: evet veya hayır
- 13. hafta ultrasonu: evet veya hayır
- 20. hafta ultrasonu: evet veya hayır
Hangi testleri ne zaman yaptırabilirsiniz?
- 10. haftadan itibaren NIPT: Down, Edwards ve Patau sendromuna yönelik test + ek bulgular için taramaya katılıp katılmama tercihi
- 13. hafta civarında 13. hafta ultrasonu: Hamileliğin erken döneminde, çocukta fiziksel bir anormalliğin olup olmadığına yönelik inceleme
- 20. hafta civarında 20. hafta ultrasonu: Hamileliğin (yaklaşık) yarı süresine gelinmiş döneminde, çocukta fiziksel bir anormalliğin olup olmadığına yönelik inceleme
İlk muayenenizde ebeniz size NIPT, 13 haftalık ultrason ve 20 haftalık ultrason hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyip istemediğinizi soracaktır.
Bu durumda iki seçeneğiniz vardır:
- Bu konuda hiçbir şey öğrenmek istemezsiniz. Herhangi bir bilgi almazsınız ve test yaptırmazsınız. Bu konuda bir şeyler öğrenmek istersiniz. Bu durumda sizinle ayrıntılı bir görüşme yapılır. Bu görüşme için herhangi bir ücret ödemezsiniz.
Bu görüşme sırasında size test ve hastalıklar hakkında bilgi verilir. Bu görüşmeden sonra testi/testleri yaptırmak isteyip istemediğinize karar verirsiniz. Aşağıdaki sorular hakkında iyice düşünün:
- Hamilelik sırasında çocuğunuz hakkında ne kadar bilgi edinmek istiyorsunuz?
- Çocuğunuzun Down, Edwards veya Patau sendromu ya da fiziksel bir anormalliği olduğu söylenirse ne yapmayı düşünürsünüz?
NIPT
NIPT testi nedir?
Çocuğunuzun Down sendromu, Edwards sendromu veya Patau sendromu olup olmadığını daha hamileyken öğrenmek istiyorsanız NIPT testini yaptırmayı tercih edebilirsiniz. Bunlar kromozom anormallikleridir.
Vücudumuzdaki tüm hücrelerde kromozom bulunur. Kromozomlar DNA'dan oluşmaktadır. DNA vücudumuzun görünüşünü ve vücudumuzdaki her şeyin nasıl çalıştığını belirler. Bazen bir kromozomda anormallik olabilir. Buna kromozom anormalliği denir.
Down sendromlu kişilerde zihinsel engel vardır. Bu engeli doğmuştan vardır. Bazı kişilerde bu diğerlerinden daha ağırdı. Bunun ağırlığı hakkında önceden bir şey söylenmesi mümkün değildir.
Edwards sendromu ve Patau sendromu, Down sendromuna göre daha az yaygındır. Bu sendromlar çok ağır hastalıklardır. Edwards sendromu veya Patau sendromu olan çocukların çoğu doğumdan önce veya doğum sırasında ölür.
NIPT ayrıca diğer kromozom anormalliklerini de tespit edebilir. Buna rastlantısal bulgular denir. Bunu bilmek isteyip istemediğinizi siz karar verirsiniz.
NIPT bir kan testidir. Kan testi için kolunuzdan kan alınır. Doğum uzmanınız veya jinekoloğunuz size nereden kan aldırabileceğinizi söyleyecektir. Laboratuvar, çocuğunuzda kromozom anormalliği olup olmadığını tespit etmek için kanınızı inceler. Gebeliğin 10. haftasından itibaren kan aldırabilirsiniz. NIPT için hiçbir ücret ödemezsiniz.
Sonuçları 10 takvim günü içinde almış olursunuz. NIPT yüzde yüz kesin değildir. Ancak sonuç genellikle güven vericidir: Sonuç anormal değilse, çocukta anormallik olma ihtimali çok düşüktür. Anormal bir sonuç mu aldınız? Bu durumda ileri tetkik yapılmasını tercih edebilirsiniz.
Sonuçlar ne olabilir?
- Down, Edwards veya Patau sendromuna dair hiçbir belirti yok
Sonuç anormal değil
Yaklaşık 1000 kadından 995'i bu sonucu alır. Bu sonuç neredeyse her zaman doğrudur. 1000 kadından 1'inden azı bu anormalliklerden birine sahip bir çocuğa hamile oluyor. İleri tetkike gerek yoktur. - Down, Edwards veya Patau sendromu belirtisi var
Sonuç anormal
Yaklaşık 1000 kadından 5'i bu sonucu alır. Bu sonuç neredeyse her zaman doğrudur. Down, Edwards veya Patau sendromlu bir çocuğa hamile olma ihtimaliniz var. Sonuç ayrıca çocuğunuzda bu üç anormalliklerden hangisinin mevcut olduğunu da gösterir. - Test başarısız oldu
Yaklaşık 1000 kadından 20 kadında NIPT testi başarılı olamamakta ve testten sonuç alınamamaktadır. Bunun çeşitli nedenleri olabilir. Eğer sizin NIPT testiniz başarısız olduysa testi tekrar yaptırabilirsiniz. Bunun için tekrar kan alınması gerekir. NIPT testi yine de yaklaşık 5 hamile kadından 4'ünde başarılı olur..
Ayrıca ek bulguların saptanmasını da mı tercih ettiniz?
Öyleyse bunlar açısından tespit edilen sonuçlar da size bildirilir.
- Hiçbir ek bulgu tespit edilmedi
Sonuç anormal değil
Yaklaşık 1000 kadından 996'sında bu sonuca ulaşılır. - Tesadüfi bir bulguya dair bir belirti bulundu
Sonuç anormal
Yaklaşık 1000 kadından 4'ünde bu sonuca ulaşılır.
13. hafta ultrasonu nedir?
13. hafta ultrasonu nedir?
Çocuğunuzda fiziksel bir anormallik olup olmadığını test ettirebilirsiniz. Fiziksel bir anormallik, çocuğun vücudunun bir kısmının normalden farklı görünmesi anlamına gelmektedir.
13. hafta ultrasonu, 20. hafta ultrasonuna çok benzer. Ultrasonografi uzmanı her iki muayene sırasında da çocuğunuzda herhangi bir fiziksel anormallik olup olmadığını incelemek için ultrason makinesi kullanır.
Ultrasonografi uzmanı, ultrason başlığını karnınızın üzerinde hareket ettirerek çocuğunuzun ultrasonunu çeker. Ultrason çektirmek acı veya ağrı vermez ve tehlikeli değildir, çocuğunuz bunu hissetmez bile. Ultrason yaklaşık 30 dakika sürer.
13. hafta ultrasonunu hamileliğinizin 12+3 - 14+3 haftaları arasında yaptırabilirsiniz. Yani on iki hafta üç günden on dört hafta üç günlük hamilelik dönemi içinde. 13. hafta ultrasonu için hiçbir ücret ödemezsiniz.
13. hafta ultrasonunun sonucu kesin değildir. Ultrasonografi uzmanı, 13. hafta ultrasonunu çekerken tüm fiziksel anormallikleri göremez. Bu da, ultrasonda hiçbir fiziksel anormallik görünmese bile çocuğunuzda yine de bir anormallik olabileceği anlamına gelmektedir.
Ultrasonografi uzmanı, sonuçları size ultrasondan hemen sonra bildirir:
- Fiziksel anormalliğe dair herhangi bir belirti görülmedi. Yaklaşık 100 hamile kadından 95'i bu sonucu alır.
- Ultrasonografi uzmanı çocuğu inceledi ama her şeyi net göremedi.
- Fiziksel anormallik belirtileri var. Yaklaşık 100 hamile kadından 5'i bu sonucu alır. Bu durumda ileri tetkik yaptırabilirsiniz.
Bilimsel çalışma
Hollanda'da 13. hafta ultrasonunu yaptırabilmeniz için bilimsel bir çalışma olan “wetenschappelijke IMITAS studie” araştırmasına katılmanız şarttır. Bu çalışma 13. hafta ultrasonun yararlarını ve zararlarını araştırmaktadır.
20. hafta ultrasonu
20. hafta ultrasonu nedir?
Çocuğunuzda fiziksel bir anormallik olup olmadığını test ettirebilirsiniz. Fiziksel bir anormallik, çocuğun vücudunun bir kısmının normalden farklı görünmesi anlamına gelmektedir. Fiziksel anormalliklere örnek olarak omurga açıklığı, kafatası açıklığı, hidrosefali, kalp hastalıkları, diyaframda delik, karın duvarında delik, böbrek anormalliği veya kemiklerde anormallik gibi anormallik sayılabilir.
20. hafta ultrasonu13. hafta ultrasonuna çok benzer. Ultrasonografi uzmanı her iki muayene sırasında da çocuğunuzda herhangi bir fiziksel anormallik olup olmadığını incelemek için ultrason makinesi kullanır. Fakat arada farklar da vardır. Bu farklar için “video over de 13 wekenecho en de 20 wekenecho” videosunu izleyebilirsiniz.
Ultrasonografi uzmanı, ultrason başlığını karnınızın üzerinde hareket ettirerek çocuğunuzun ultrasonunu çeker. Ultrason çektirmek acı veya ağrı vermez ve tehlikeli değildir, çocuğunuz bunu hissetmez bile. Ultrason yaklaşık 30 dakika sürer. 20. hafta ultrasonu için hiçbir ücret ödemezsiniz.
20. hafta ultrasonunun sonucu kesin değildir. Ultrasonografi uzmanı, 20. hafta ultrasonunu çekerken tüm fiziksel anormallikleri göremez. Bu da, ultrasonda hiçbir fiziksel anormallik görünmese bile çocuğunuzda yine de bir anormallik olabileceği anlamına gelmektedir.
Ultrasonografi uzmanı, sonuçları size ultrasondan hemen sonra bildirir:
- Fiziksel anormalliğe dair herhangi bir belirti görülmedi. Yaklaşık 100 hamile kadından 95'i bu sonucu alır.
- Ultrasonografi uzmanı bir kere daha ultrason çekmek istiyor.
- Fiziksel anormalliğe dair bir şeyler görüldü. Yaklaşık 100 hamile kadından 5'i bu sonucu alır. Bu durumda ileri tetkik yaptırabilirsiniz.
- Bir anormallik görüldü. İleri tetkike gerek yok. Hamileliğinizin ilerleyen dönemlerinde size bir ultrason daha çekilecek. Bu ultrason sırasında ultasonografi uzmanı bu anormalliğin geçip geçmediğini inceler.
NIPT, 13. hafta ultrasonu ve 20. hafta ultrasonu arasındaki farklar nelerdir?
NIPT ve ultrason tetkikleri başka hastalıklara ve anormalliklere yönelik yapılan farklı tetkiklerdir. Bu tetkikler birbirinin yerine geçemez:
- NIPT testi, kromozom anormallikleri olan Down, Edwards ve Patau sendromuna yönelik yapılan bir kan testidir.
- 13. hafta ultrasonu ve 20. hafta ultrasonu ise fiziksel anormalliklere yönelik yapılan ultrason tetkikleridir.
13. hafta ultrasonuyla 20. hafta ultrasonu birbirine çok benzer. 13. hafta ultrasonu hamileliğin erken döneminde yapılır. Çocuk henüz daha küçük ve daha az gelişmiştir. Bazı (ciddi) anormallikler görülebilecek durumdadır. İleri tetkike ihtiyaç duyulursa bu ileri tetkik için biraz daha zamanınız vardır.
İleri tetkik
Eğer NIPT testiniz anormal çıktıysa ileri tetkik yaptırmayı tercih edebilirsiniz. Veya ultrasonografi uzmanı 13. hafta ultrasonu veya 20. hafta ultrasonu sırasında anormal olabilecek bir şey gördüyse. Veya ileri tetkik yapılmasını gerektiren tıbbi nedenler varsa.
İleri tetkik hakkında daha fazla bilgi mi edinmek istiyorsunuz? Öyleyse Doğum Öncesi Teşhis Merkezinde sizinle bir görüşme yapılır. Ancak bu görüşmeden sonra tercihinizi yaparsınız. Ayrıca herhangi bir ileri tetkik istemediğinize de karar verebilirsiniz.
İleri tetkikten sonra genellikle çocuğunuzda bir hastalık veya anormallik olup olmadığı kesinleşir.
NIPT’in ileri tetkiki aşağıdaki iki testten biridir:
- Koryon villus örneklemesi
- Amniyosentez
13. hafta ultrasonunun ve 20. hafta ultrasonun ileri tetkiki aşağıdakilerdir:
- Kapsamlı ultrason (genellikle)
- Kan testi (bazen)
- Koryon villus örneklemesi (bazen)
- Amniyosentez (bazen)
Doktor Koryon villus örneklemesi testi için plasentanın küçük bir parçasını alır ve bunu inceler. Bu test ancak hamileliğin 11. haftasından sonra yapılabilir.
Doktor Amniyosentez testi için ise biraz amniyon sıvısı alır ve bunu inceler. Bu test ancak hamileliğin 15. haftasından sonra yapılabilir.
Bu testlerin zararı ise koryon villus örneklemesi veya amniyosentez testi sonucunda düşük yapma riskinin bulunmasıdır. Bu, 1000 kadından 2 kadında görülür.
İleri tetkik testlerinin masrafları bazen bireysel katkı payı tutarına göre değişebilmektedir.
Verilerinizi ne yaparız?
Doğum öncesi tarama yaptırmaya mı karar verdiniz? Bu durumda sağlık sigortacılarınız bununla ilgili verilerinizi sağlık dosyasında saklayacaklardır. Bu kanunen zorunludur.
Verileriniz ve NIPT ile ultrason tetkiklerinin sonuçları da ulusal bir bilgi sistemine (Peridos) kaydedilir. Bu, araştırmanın problemsiz ilerlemesi için gereklidir. Veriler ve sonuçlar aynı zamanda sağlık sigortacılarınızın ve laboratuvarların işlerini düzgün yapıp yapmadığını kontrol etmek için de kullanılmaktadır. Ve kaç tane hamile kadının doğum öncesi taramayı tercih ettiğini tespit etmek için.
Ulusal bilgi sisteminin güvenliği oldukça iyi korunmaktadır. Verilerinizi burada saklamamızı istemiyor musunuz? Öyleyse bunu ebenize söyleyin. Bu durumda ebeniz doğumdan sonra ulusal bilgi sisteminde yalnızca anonim verilerin kalmasını sağlar. Bu durumda istatistiklere dâhil olursunuz fakat hangi verinin size ait olduğunu hiçkimse bilmez.
NIPT laboratuvarında yapılan testten sonra geriye biraz kan artmış olabilir. NIPT laboratuvarı bu kanı ve ilgili verileri güvenliği iyi korunan bir sistemde saklar. Bu kan sekiz yıl boyunca saklanır.
Öyleyse bilimsel IMITAS çalışmasına katılacaksınız. Bu da, araştırmacıların verilerinizi gelecekte (en fazla 15 yıl boyunca) kullanabileceği anlamına gelmektedir. Bunun için bir onay formu imzalarsınız. Bu konuda daha fazla bilgi mi istiyorsunuz? Öyleyse www.13wekenecho.org internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Ebeniz danışmanlık görüşmesi sırasında, bilimsel araştırmacıların verilerinizi gelecekte kullanmalarına izin verip vermediğinizi soracaktır. Ve eğer NIPT testini yaptırmayı tercih ettiyseniz bu testten geriye kalan kanı. Bu veriler aynı zamanda olası bir ileri tetkikle ilgili verileri ve çocuğunuzun doğumdan sonraki sağlığı hakkındaki verilerdir. Bunlara tam olarak hangi verilerin dâhil olduğunu www.pns.nl internet sayfasında adresinde bulabilirsiniz.
Veriler iyi korunuyor
Bilimsel araştırma yapılmasına izin verdiniz mi? Bilimsel araştırmacılar adınızı ve adresinizi göremez. Ayrıca bu verilerin ve kanın kime ait olduğunu bilmezler.
Onayı iptal etmek
Onayınızı, gelecekte yapılacak bilimsel araştırmalar için iptal mi etmek istiyorsunuz? Öyleyse bunu ebenize söyleyin. Ebeniz bu durumda onayınızı iptal ettiğinizi iletecektir.
Daha fazlası bilgi mi edinmek istiyorsunuz? Bakınız www.pns.nl.