De NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test ) is een bloedonderzoek. NIPT betekent: niet-invasieve prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap ) test. Voor het bloedonderzoek wordt bloed afgenomen uit jouw arm. Je loopt geen risico op een miskraam.
Je kunt alleen kiezen voor de NIPT als je meedoet aan een wetenschappelijke studie. 

Veranderingen NIPT per 1 april 2023 

Op 1 april 2023 wordt de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test ) onderdeel van het reguliere programma prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap ) screening onderzoek (onderzoek ). Wat betekent dit? En wat verandert er? Lees meer.

Tijdelijke richtlijnen in maart en april 2023
In maart en april gelden er tijdelijke richtlijnen. Waarom? En wat betekent dit voor jou? Lees meer.

Wanneer kan ik de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test ) laten doen?

Je kunt de NIPT laten doen vanaf 11 weken zwangerschap.

De NIPT onderzoekt DNA

In het bloed van de zwangere zit ook een klein beetje erfelijk materiaal (DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid )) van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van het kind. Het laboratorium kan zo onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat het kind down-, edwards- of patausyndroom heeft.

De NIPT kan ook andere aandoeningen vinden

Het laboratorium kan ook andere chromosoomafwijkingen vinden bij het kind, in de placenta (moederkoek) en in zeer zeldzame gevallen ook bij de zwangere zelf. Dat noemen we nevenbevindingen. 

Er zijn verschillende soorten nevenbevindingen: van heel ernstige tot minder ernstige aandoeningen. Van de 1.000 zwangeren die kiezen voor de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test ), krijgen ongeveer 4 vrouwen te horen dat er een nevenbevinding is. Om zeker te weten om wat voor nevenbevinding het gaat, is vervolgonderzoek nodig. Dit is meestal een vruchtwaterpunctie of vlokkentest. 

Als je voor de NIPT kiest, moet je zelf beslissen of je eventuele nevenbevindingen wilt weten.

Meer informatie over nevenbevindingen

Kan iedereen kiezen voor de NIPT?

Nee, niet alle zwangeren kunnen kiezen voor de NIPT. Jouw verloskundige of gynaecoloog zal nagaan of er medische redenen zijn waardoor je niet kunt kiezen voor de NIPT. De NIPT geeft dan geen betrouwbare uitslag. 

Als je tussen 12 en 15 jaar bent kun je wel kiezen voor de NIPT, maar omdat het een wetenschappelijke studie is, wordt naast jouw eigen toestemming ook toestemming gevraagd aan jouw ouder(s) of voogd(en). Als zij geen toestemming geven en je bent tussen de 12-15 jaar, mag je wel meedoen. Belangrijk is wel dat je het heel zeker weet.
Als je jonger bent dan 12 jaar is alleen de toestemming van jouw ouders(s) of voogd(en) nodig.

Jouw verloskundige of gynaecoloog zal hier meer over vertellen. Meer informatie vind je ook op www.meerovernipt.nl.

Als je kiest voor de NIPT doe je mee met een studie

Je kunt alleen kiezen voor de NIPT als je meedoet met een wetenschappelijke studie (TRIDENT-1 of TRIDENT-2 studie). Waarom is dat? In het buitenland is al meer ervaring met de NIPT. Daar is gebleken dat de NIPT een zeer betrouwbare test is. De minister wil nu laten onderzoeken hoe we in Nederland de NIPT zo goed mogelijk kunnen aanbieden. En wat vrouwen vinden van de NIPT. Als je kiest voor de NIPT, geef je toestemming dat onderzoekers jouw gegevens mogen gebruiken. 

  • Wat houdt deelname aan de wetenschappelijke studies in?

    Als je meedoet aan een van de studies en kiest voor de NIPT, dan geef je schriftelijk aan dat de onderzoekers gegevens mogen verzamelen over de zwangerschap en de uitkomst van de test. Ook wordt jouw bloed opgeslagen. Een deel van de zwangeren wordt gevraagd mee te werken aan vragenlijsten en diepte-interviews.
     
  • Kan ik mij terugtrekken uit de studie?

    ​​​​Ja, je kunt zich altijd terugtrekken. Dit kun je aangeven bij jouw verloskundige of gynaecoloog. Wel is het zo dat er in ieder geval een uitslag komt als jouw bloed in het laboratorium is aangekomen. Het onderzoek in het laboratorium kan dan niet meer worden gestopt. Als je je wilt terugtrekken, hoeft jouw verloskundige de uitslag niet aan je bekend te maken. Verder kun je vragen om de (onderzoeks)gegevens te verwijderen. Je betaling voor NIPT (TRIDENT-2) krijg je niet terug. Dat gebeurt ook niet bij een miskraam.


Geeft de NIPT zekerheid?

Is de uitslag van de NIPT afwijkend? Er is dan vervolgonderzoek nodig als je zekerheid wilt krijgen. 

Is de uitslag ‘niet-afwijkend’? Deze uitslag klopt bijna altijd. De kans is zeer klein dat u zwanger bent van een kind met down-, edwards- of patausyndroom. Je hoeft dus geen vervolgonderzoek te doen. 

Soms mislukt de NIPT

Bij ongeveer 2 op de 100 vrouwen lukt de NIPT niet. Dit kan verschillende redenen hebben. Als de NIPT bij jou mislukt is, kun je de test nog een keer laten doen. Je hoeft hier dan niet voor te betalen. Bij ongeveer tweederde van de zwangeren lukt de NIPT dan alsnog. 

Soms mislukt de NIPT ook de tweede keer. De reden staat dan in de uitslagbrief. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er te weinig DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid ) van het kind in jouw bloed zit. Er is dan een verhoogde kans op een chromosoomafwijking bij het kind. In dat geval kun je een vruchtwaterpunctie laten doen. Hier zijn mogelijk wel kosten aan verbonden. Jouw verloskundige of gynaecoloog zal je verder adviseren wat je nu kunt doen.

Als de NIPT voor de tweede keer is mislukt omdat er in het laboratorium iets is misgegaan, kun je de NIPT nog een keer laten doen.

Waar kun je bloed laten prikken?

Jouw gynaecoloog of verloskundige zal je vertellen waar je bloed voor de NIPT kunt laten prikken. Dat kan niet bij alle prikposten (bloedafnamelocaties) in Nederland. Een overzicht vind je ook op www.meerovernipt.nl.
 

NIPT betalen 

NIPT voor alle zwangeren

Kies je voor de NIPT? Dan moet je hiervoor betalen. Voor je bloed kunt laten prikken, moet je betalen voor de NIPT. Het bewijs dat u heeft betaald, moet je bij de prikpost (bloedafnamelocatie) laten zien. Je kan dit bewijs uitprinten of laten zien op jouw smartphone of tablet. Meer informatie over hoe je dat doet, vind je op: www.niptbetalen.nl.

NIPT voor hoog-risico zwangeren

Soms is er een verhoogde kans op kind met down, edwards- of patausyndroom vanwege medische redenen. Is er een verhoogde kans en kies jevoor de NIPT? Dan wordt de NIPT vergoed door de zorgverzekering. Dit kan wel ten koste gaan van het eigen risico.


Veelgestelde vragen over de NIPT

U kunt deelnemen aan de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test ). Bij zwangeren met ernstig overgewicht (obesitas) mislukt de test wel iets vaker en is de test ook iets minder betrouwbaar.

Nee.

Binnen 10 werkdagen.

Nee. De test ontdekt ongeveer 97 van de 100 kinderen met downsyndroom, 90 van de 100 kinderen met edwardssyndroom, 90 van de 100 kinderen met patausyndroom.

De uitslag ‘niet-afwijkend’ klopt bijna altijd. Minder dan 1 van de 1.000 zwangeren met deze uitslag is toch zwanger van een kind met een van de aandoeningen. U hoeft geen vervolgonderzoek.

Heeft u een afwijkende uitslag? Ongeveer 90 van de 100 vrouwen met zo’n uitslag zijn echt zwanger van een kind met downsyndroom. Voor edwards- en patausyndroom geldt dit voor respectievelijk 90 en 50 van de 100 vrouwen met een afwijkende uitslag. U kunt kiezen voor vervolgonderzoek om zekerheid te krijgen.

Ja, kijk voor meer informatie op www.pns.nl/dep/tweeling